De erkende coöperatieve vennootschap wooncoop is in 2017 in Gent opgericht door Lukas Vanelderen, Gerbrand Nootens en Karel Lootens. Voor Hart Genoeg licht die laatste het coöperatief woonmodel toe en vertelt hij hoe wooncoop met een vermogen dat voor de helft bestaat uit het geld van burgers en met kredieten van vdk bank woonprojecten realiseert over heel Vlaanderen.

Omdat ze zien dat er economisch, ecologisch en sociaal van alles vastloopt rond het thema wonen richten Karel Lootens, Lukas Vanelderen en Gerbrand Nootens in 2017 wooncoop op.

“Betaalbaar en goed wonen is de laatste jaren uitgegroeid tot een brandend actueel thema. Het is steeds moeilijker om een lening te krijgen, mensen die huren zitten soms met een huisbaas die hen uitbuit en als je aan klimaatdoelstellingen wil werken, is het moeilijk om dat huis per huis te doen”, somt Karel Lootens een aantal redenen voor het ontstaan van wooncoop op en de uitdagingen waarvoor zij een antwoord willen bieden.

Karel Lootens: “We richten ons op het bieden van een woonoplossing voornamelijk voor mensen uit de middenklasse. De groep mensen die het vandaag stilaan moeilijker en moeilijker heeft als het om betaalbaar en goed wonen gaat.

Belangrijk is dat we met onze aanpak en filosofie terug gaan naar de essentie van wonen. Wonen is immers voor iedereen een basisrecht van elk mens. Maar het marktdenken heeft van wonen en vastgoed vooral een financieel product gemaakt.”

Coöperatief woonmodel

Het coöperatief model van wooncoop is geen huren, en ook geen kopen. Het zit daar tussenin, legt Karel uit.

“Bij huren ben je niets aan het opbouwen en zijn je centen weg als je je huur hebt betaald. Als eigenaar kan je wel iets opbouwen en creëer je op het eind een stuk vermogen, maar draag je ook de kosten voor het onderhoud en beheer van je woning. Wij zijn op zoek gegaan naar het beste van die twee werelden. Ons coöperatief woonmodel combineert de pluspunten van de twee formules. 

Bij wooncoop is de coöperatieve vennootschap eigenaar van de woningen. Bewoners zijn eigenaar van aandelen en in ruil daarvoor krijgen ze korting op hun woonkosten. Ze betalen de reële kostprijs voor het wonen en de hoogte van de woonkosten is afhankelijk van hun kapitaalinbreng.”

Vraaggedreven

In tegenstelling tot klassieke projectontwikkelaars werkt wooncoop op basis van het recht op wonen en de vraag naar deze vorm van wonen.

Karel Lootens: “We starten projecten op als mensen zin hebben om op die manier te wonen, en als kapitaal als het ware zin heeft om naar wooncoop te komen.”

Na de start in Gent volgden snel vragen uit Brugge, Herentals, Leuven en Antwerpen. Inmiddels wonen er zeventig mensen in door wooncoop gerealiseerde projecten en als de nu nog lopende projecten zijn gerealiseerd staat de teller op zesentwintig woonvormen voor tweehonderdvijftig mensen. Tal van nieuwe projecten zitten in de pijplijn.” 

Burgerkapitaal

Bijzonder aan wooncoop is dat het vermogen om deze woonprojecten te realiseren voor een groot deel van mensen komt die niet in de door woonccop gerealiseerde projecten wonen. Vandaag zijn er zo’n 1.400 burgers die met een gezamenlijk burgerkapitaal van 22 miljoen euro in wooncoop geïnvesteerd hebben.

Karel Lootens: “Zij verstrekken ons een lening voor drie tot vijf jaar of investeren in aandelen. De mensen die aandelen kopen, hebben een langere horizon en kunnen hun geld voor een periode van vijf tot tien jaar missen.

De rente op een verstrekte lening, ligt iets boven de rente op een spaarboekje en we volgen de vastgoedindex als beoogd rendement op aandelen.

The sky is niet the limit. Als we te veel beloven, zijn we terug bij wonen als een financieel product. Investeren in wooncoop levert investeerders naast een redelijke rente of rendement vooral een maatschappelijk rendement op omdat ze bijdragen aan een oplossing voor betaalbaar en goed wonen.”

Bankkredieten

Naast de inbreng van bewoners, de investering in aandelen en verstrekte leningen door burgers wordt 50% van de projecten bij wooncoop gefinancierd met bankkredieten.

Karel Lootens: “In 2017 is vdk bank de enige bank geweest die ‘ja’ heeft gezegd en met ons wilde samenwerken. Wij hadden op geen enkel vlak een track record en dat is geen troef om een lening te krijgen.

Er zit veel meer achter die ‘ja, het is goed, we geven u een lening’ van vdk bank. We hebben van in het begin het vertrouwen gekregen en vdk bank is met ons gegroeid tot waar we vandaag staan.” 

Spaargelden activeren

In 2040 wil wooncoop 1000 coöperatieve wooneenheden beheren op een eerlijke en duurzame manier zo klinkt de ambitie.

“Er is gigantisch veel interesse om bij ons te wonen, maar we kunnen niet volgen met projecten. Daarvoor zouden nog meer investeerders de weg naar ons moeten vinden”, zegt Karel.

Er staat veel geld op de Vlaamse spaarrekeningen, weet hij: ”Meer dan 300 miljard euro. Wat als we een deel van dat geld activeren en investeren in lokale projecten? Dan kunnen we meer doen aan de problematiek van betaalbaar en goed wonen.

Dit spaargeld activeren, ligt echter moeilijk. Heel wat mensen hebben schrik om hun spaargeld te activeren, omdat ze het achter de hand willen houden voor als ze iets tegenkomen.

We hopen met onze producten van aandelen en leningen op korte en lange termijn en met wat minder of wat meer rendement mensen iets moois en waardevols aan te bieden. Als ethische belegger investeren bij een wooncoöperatie rendeert en je helpt daarmee lokaal een woonproject realiseren. Hoe meer mensen hun spaarcenten inzetten, hoe meer projecten we kunnen realiseren.”

wooncoop - coöperatief wonen en investeren in Vlaanderen