Grote ecologische voetafdruk

Al bijna een kwarteeuw zet Anja Van Thuyne zich via diverse functies met hart en ziel in voor NTGent.  In die periode heeft ze een brede kijk opgebouwd op het reilen en zeilen van de cultuursector en duidelijke inzichten gekregen in de manier waarop de sector een voortrekkersrol kan vervullen op de weg naar meer duurzaamheid.

Anja: “Een theatergezelschap heeft  door de aard van zijn activiteiten per definitie een grote ecologische voetafdruk. Denk bijvoorbeeld maar aan het transport omdat we op verplaatsing spelen en aan de opbouw van decors die vaak niet herbruikbaar zijn.  

Om het duurzaamheidstraject uit te tekenen dat we met NTGent willen bewandelen en concreet actie te ondernemen, hebben we voor het jaar 2019 gemeten welke schadelijke impact al onze activiteiten hebben. Het spreekt immers voor zich dat een nulmeting in de coronajaren 2020 en 2021 een vertekend beeld zou geven.”

Duurzaamheid omvat veel aspecten

Anja Van Thuyne benadrukt daarbij dat NTGent naar meer wil kijken dan enkel de CO2-uitstoot: “Zeker omdat wij ook subsidies krijgen vind ik het onze verantwoordelijkheid om een zo volledig mogelijk  duurzaamheidsplaatje onder de loep te leggen. Voor een louter commercieel bedrijf dat voor al zijn inkomsten zelf moet instaan, ligt dat toch een stuk moeilijker.

In het kader van die globale duurzame aanpak zijn we ook naar al onze leveranciers gaan kijken, omdat leveranciersmanagement een belangrijke hefboom is voor een duurzamer beleid.

Hoe kunnen we bijdragen aan meer duurzaamheid door bijvoorbeeld te kiezen voor cateraars die ook een veganistisch aanbod hebben? Hoe kunnen we negatieve impact op het milieu verkleinen door samen te werken met andere theatergezelschappen?

Zo stonden we met NTGent mee aan de wieg van het project Greentrack dat bedoeld is om het energieverbruik van de Gentse culturele sector te verminderen via energieaudits, verbruikmonitoring, investeringen en advies.

En die samenwerking werpt zijn vruchten af. Het energieverbruik van de bij Greentrack aangesloten culturele instellingen daalde, wat natuurlijk ook een lagere energierekening en minder CO2-uitstoot met zich meebrengt. 

Ook de keuze voor een partner uit de financiële sector past hierin. Hadden we louter op basis van de kostprijs die keuze gemaakt, dan hadden we niet voor vdk bank gekozen. Maar door naar het grotere plaatje te kijken, door ook rekening te houden met de duurzaamheidsdoelstellingen die vdk bank hoog in het vaandel voert en met het lokale karakter van de bank, is het eigenlijk de logica zelf om met vdk bank in zee te gaan.”

Internationaal theater op lokale leest

NTGent voegt ook de daad bij het woord door tussen 8 oktober en 6 november negen voorstellingen te programmeren van A play for the living in a time of extinction.

Anja Van Thuyne: “Het gaat om een Brits toneelstuk van Katie Mitchell over de klimaatramp die zich aan het voltrekken is. Maar omdat het vanuit die optiek gewoon niet consequent zou zijn om daarmee op tournee te gaan, wordt het in Gent integraal opnieuw opgevoerd door de lokale activist en regisseur Martha Balthazar, die verhalen vertelt over waarover ze heeft nagedacht.

Het stuk van Katie Mitchell is het eerste van twee hoofdstukken in het Sustainable Theatre? -project, waarin dertien theaters in Europa en Azië samen nadenken over manieren om theater duurzamer te maken.

Dit toneelstuk, een moedige denkoefening over het theater en het leven oog in oog met de klimaatramp, geeft Katie Mitchell met slechts een beperkt aantal instructies door aan andere kunstenaars.

Zo moet bijvoorbeeld het hele productieproces in een radicale benadering duurzaam zijn. Daarom wordt de elektriciteit die nodig is voor de voorstelling live door de voorstelling zelf opgewekt met behulp van fietsen.

In deze aanpak verdwijnt ook de tournee en zijn enorme milieu-impact. In de plaats daarvan komt een cyclus van overdrachten op gang, van de ene artiest naar de andere. Die voorstelling is een onderdeel van het grotere project Stages, met voorstellingen, actiepunten en een forum rond duurzaamheid.”

Anja Van Thuyne

Inzetten op bewustmaking van de medewerkers

Anja Van Thuyne geeft ook nog aan dat het niet altijd gemakkelijk is om het duurzaamheidspad te bewandelen en dat dit ook soms aanleiding geeft tot pittige discussies, omdat bij duurzaamheid altijd meerdere aspecten om de hoek komen kijken.

Anja: “Het is zelfs geen medaille met twee kanten, maar eerder een ingewikkelde zeshoek. We moeten er ons daarom van bewust zijn dat in een transformatie niet alles meteen lukt. Elektrische vrachtwagens die zware decorstukken moeten vervoeren hebben bijvoorbeeld te weinig bereik."

En toen tijdens de coronaperiode de uitbater van het NTG-café failliet ging, kwam de vraag op tafel of we niet een nieuwe uitbater moesten kiezen die louter met veganproducten zou werken en die bijvoorbeeld geen Coca-Cola meer zou aanbieden.

Maar dan rijst weer de vraag of dat niet te radicaal is en of je wel genoeg oog hebt voor diversiteit en diverse keuzes. Ik heb ook gemerkt dat bij veel mensen nog een behoorlijke kloof gaapt tussen praten over duurzaamheid en de principes ervan toepassen: het is voor niemand gemakkelijk om bepaalde vaste gewoontes overboord te gooien.

Het duurt een tijdje om medewerkers te overtuigen niet langer vast te houden aan hun plastic flesje water en het te vervangen door een bidon die ze kunnen vullen met kraantjeswater. Praten over het verduurzamen van de business van iemand anders blijkt in de praktijk vaak gemakkelijker dan handelen om de eigen business te verduurzamen.

Het is daarom bijzonder belangrijk om stap voor stap te gaan. Na het bekijken van het leveranciersmanagement focussen we daarom nu vooral op de bewustmaking van alle medewerkers. We hebben een zeventigtal vaste medewerkers, maar ook zowat 900 wisselende tijdelijke contracten per jaar.

Al die mensen op de hoogte houden van en echt betrekken bij onze duurzaamheidsinspanningen is een flinke uitdaging. Maar alleen al door het creëren van meer bewustzijn rond het feit dat elke actie rond verantwoorde aankopen en rond wat we in het dagelijks leven doen, impact heeft, zetten we volgens mij belangrijke stappen in de goede richting.

We zijn er alleszins van overtuigd dat de cultuursector een voortrekkersrol kan spelen. Woorden wekken en voorbeelden strekken. Cultuur brengt ook mensen samen en creëert meer draagvlak voor een positieve en duurzame transitie.

En het kiezen van een bank die het meent met haar inspanningen op het vlak van duurzaamheid, zoals wij gedaan hebben met onze keuze voor vdk bank, brengt die duurzame transitie een stap dichterbij.”

Contact